Thi Luật( Cách làm Thơ )

[alex]

Thơ Lục Bát

Lục bát là thể thơ thông dụng nhất, vì cách gieo vần tương đối đơn giản.

Lục = sáu chữ --- chữ 2 bằng, 4 trắc, 6 bằng
Bát = tám chữ --- chữ 2 bằng, 4 trắc, 6 bằng, 8 bằng

x B x T x B (v1)
x B x T x B (v1) x B (v2)
x B x T x B (v2)
x B x T x B (v2) x B (v3)


Thơ Thất Ngôn (hay còn gọi Tứ Tuyệt)

Thất ngôn đơn giản là thể thơ gồm bốn câu mỗi đoạn, và mỗi câu được mang bảy chữ, được sắp theo luật như sau:

Bốn câu được chia thành hai cặp:
Một cặp mang thanh x T x B x T x (trắc, bằng, trắc)
Một cặp mang thanh x B x T x B x (bằng, trắc, bằng)

Hai cặp này có thể đặt xen kẽ, hoặc đối xứng tùy ý, miễn sao nghe êm tai là được. Trong từng câu, những chữ mang thanh trắc bằng bắt buộc phải là các chữ 2, 4, và 6 của mỗi câu. Như vậy chữ thứ 2 và thứ 6 luôn mang cùng một thanh còn chữ thứ 4 thì ngược lại theo đúng luật thơ.


Thơ Bát Ngôn (thơ 8 chữ)

Bát Ngôn là thể thơ tám chữ, tức là mỗi dòng trong đoạn thơ sẽ có tám chữ. Làm thơ Bát ngôn dễ dàng hơn những thể thơ khác rất nhiều vì không bị luật thơ gò bó như những thể loại khác:

Câu đầu tiên của bài thơ thì có thể tự do mà làm, vì không phải theo khuôn khổ nào hết.

Câu hai và ba thì chữ cuối của câu hai và câu ba phải theo cùng vần là trắc trắc, hoặc bằng bằng, cứ hai cặp trắc lại đến hai cặp bằng cho đến hết bài thơ.

Câu cuối cùng cũng tương tự câu đầu. không cần phải vần với câu nào hết, nhưng nếu chữ cuối của câu cuối có thể vần với chữ cuối câu đầu thì sẽ hay hơn.

Vì Bát ngôn không có quá gò bó, từ ngữ bạn dùng sẽ làm bài thơ trở nên hay hơn, chỉ cần uốn nắn, uyển chuyển dùng từ sẽ tạo ra một bài thơ thật hấp dẫn.

Thơ Tứ Ngôn (thơ 4 chữ)

Thơ tứ ngôn là loại thơ có thể gọi là đơn giản nhất bởi vì luật bằng trắc chỉ được áp dụng cho chữ thứ 2 và chữ thứ 4 trong câu mà thôi.

Nếu chữ thứ 2 là bằng thì chữ thứ 4 là trắc và ngược lại nếu chữ thứ 2 là trắc thì chữ thư 4 là bằng.

Cách gieo vần của thể thơ này cũng được chia làm hai loại thường được gọi là cách gieo vần tiếp, và cách gieo vần tréo. Tuy nhiên vẫn còn một cách gieo vần nữa, cách này ít ai dùng đến, là cách gieo vần ba tiếng.

Cách gieo vần tiếp

x B x T (v1)
x B x T (v1)
x T x B (v2)
x T x B (v2)

Cách gieo vần tréo

x B x T (v1)
x T x B (v2)
x B x T (v1)
x T x B (v2)

Cách gieo vần ba tiếng

x B x T (v1)
x T x B (v1)
x B x T (tự do)
x T x B (v2)


Thơ Ngũ Ngôn (thơ 5 chữ)

Cũng giống như thơ 4 chữ, nếu chữ thứ 2 trong câu là bằng thì chữ thứ 4 là trắc và ngược lại. Cách gieo vần của thể thơ này cũng được chia làm hai loại thường được gọi là cách gieo vần ôm, và cách gieo vần tréo.

Cách gieo vần ôm

x B x T x (v1)
x T x B x (v2)
x B x T x (v2)
x T x B x (v1)

Cách gieo vần tréo

x B x T x (v1)
x T x B x (v2)
x B x T x (v1)
x T x B x (v2)


Thơ Đường Luật

Thơ Đường được bắt đầu từ bên Trung Hoa, thời nhà Đường bên Trung Hoa rất xem trọng các văn hào, và cũng vì lẽ đó nên các quan trong triều bắt buộc phải biết làm thơ, cho nên trong thơ nhà Đường có rất nhiều thi sĩ nổi tiếng. Đặc biệt hơn nữa, các thi hào thời nhà Đường đã phát triển một lối làm thơ riêng biệt mà ngày nay chúng ta được biết là thơ Đường.

Thơ Đường còn được gọi là "Đường Thi Thất Ngôn Bát Cú" tạm dịch là Đường thơ bảy chữ tám câu. Tám câu này được phân ra thành bốn cặp (cặp là hai câu giống nhau theo luật bằng trắc).

cặp 1: gồm câu một và câu tám
cặp 2: gồm câu hai và câu ba
cặp 3: gồm câu bốn và câu năm
cặp 4: gồm câu sáu và câu bảy

Cũng giống như Thất Ngôn Tứ Tuyệt, luật bằng trắc trong Đường Thi áp dụng cho những chữ 2, 4, và 6 trong mỗi câu; đặc biệt, những chữ 7 (chữ cuối của mỗi câu) cũng phải theo luật bằng-trắc (b=bằng, t=trắc).

Nếu mở đầu bài thơ bằng T B T (luật trắc) thì bài thơ sẽ theo luật như sau:

câu 1: x T x B x T b (vần)
câu 2: x B x T x B b (vần)
câu 3: x B x T x B t
câu 4: x T x B x T b (vần)
câu 5: x T x B x T t
câu 6: x B x T x B b (vần)
câu 7: x B x T x B t
câu 8: x T x B x T b (vần)

Nếu mở đầu bài thơ bằng B T B (luật bằng) thì bài thơ sẽ theo luật như sau:

câu 1: x B x T x B b (vần)
câu 2: x T x B x T b (vần)
câu 3: x T x B x T t
câu 4: x B x T x B b (vần)
câu 5: x B x T x B t
câu 6: x T x B x T b (vần)
câu 7: x T x B x T t
câu 8: x B x T x B b (vần)

Điểm khó nhất trong Đường Thi là câu số ba và câu số bốn, bởi vì hai câu này được gọi là hai câu THỰC và hai câu năm và câu sáu là hai câu LUẬN.... hai cặp câu này luôn luôn đối nhau, danh từ (noun) đối danh từ, động từ (verb) đối động từ, tính từ (adjective) đối tính từ, quan trọng hơn cả là hai cặp câu này phải Ý đối Ý.

Điểm cao nhất của Đường Thi là có thể HỌA THƠ với người khác, nghĩa là sẽ dùng lại tất cả những mang VẦN của bài thơ muốn họa tức là bài thơ của người đầu tiên (thường được gọi là bài Xướng Thi) để diễn tả theo ý thơ của mình.

(Sưu tầm)

[alex]

Sự phối trí thanh và âm

Bằng (B) là bằng phẳng, đều đều, bình thường; trắc (T) là nghiêng lệch. Âm thanh đang ở mức bình thường (bình thanh) chợt bổng lên cao hay đổ xuống thấp hơn (trắc thanh).

Nếu lựa từ sao cho có âm và thanh tương hợp thì khi đọc lên sẽ nghe êm tai, ta gọi lời văn có vần. Hai tiếng vần với nhau khi có âm tương tự và có cùng thanh (hoặc là cùng bình thanh hoặc là cùng trắc thanh). Trong thơ, vấn đề hợp vần là điều cốt yếu. Sự phối trí âm thanh nhịp điệu là yếu tố cơ bản của thơ.

1. Vần có 2 thứ:

a. Bằng (B): những chữ không dấu hoặc dấu huyền —Thí dụ : hai, hài

b. Trắc (T): những chữ có dấu hỏi, ngã, sắc, nặng —Thí dụ : hải, hãi, hái, hại.


Tiếng bình không vần với tiếng trắc: hai không vần với hải.


Thí dụ câu thơ song thất lục bát:

Cùng trông mà lại cùng chẳng thấy

Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu

Ngàn dâu xanh ngắt một màu

Lòng chàng, ý thiếp, ai sầu hơn ai?



Những tiếng "thấy", "mấy" cùng phát ra một âm "ây" cùng gieo trắc thanh. Những tiếng "dâu", "màu", "sầu" có âm "âu" và "au" tương tự, cùng gieo bình thanh. Tất cả từng cặp một như thế gọi là vần với nhau.


2. Vần thể giàu hay nghèo:


a. Vần bằng giàu: những tiếng có cùng âm và thanh như

Phương, sương, cường, trường .


.Vần trắc giàu: những tiếng có cùng âm và thanh như

Thánh, cảnh, lãnh, ánh .


b. Vần bằng nghèo: đồng thanh nhưng với âm tương tự

Minh, khanh, huỳnh, hoành .


.Vần trắc nghèo : đồng thanh nhưng với âm tương tự

Mến, lẽn, quyện, hển .


Thơ lục bát

Lục bát là thể thơ đặc biệt của Việt Nam, mà truyện Kiều là tác phẩm tiêu biểu nhất. Vần thơ lục bát có thể phân tách như sau: (Những chữ màu đậm(bold) phải đúng luật bằng, trắc rõ ràng.)


B T B

2 4 6 Câu lục (6chữ)



B T B B

2 4 6 8 Câu bát (8chữ)


Tiếng thứ 6 của câu lục vần với tiếng thứ 6 của câu bát. Tiếng thứ 8 của câu bát vần với tiếng thứ 6 của câu lục tiếp theo. Trong câu bát, tiếng 6 và 8 tuy cùng vần bình nhưng một tiếng có dấu huyền và một tiếng không có dấu.


Thôn đoài ngồi nhớ thôn Ðông

Một người chín nhớ mười mong một người

Gió mưa là bệnh của trời

Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng.


Hay:


Bỗng dưng buồn bã không gian

Mây bay lũng thấp giăng màn âm u

Nai cao gót lẫn trong mù

Xuống rừng nẻo thuộc nhìn thu mới về.


Có hai ngoại lệ trong thơ lục bát:


1. Tiếng thứ 2 câu lục có thể là trắc, khi ấy nhịp thơ ngắt ở giữa câu.


Người nách thước, kẻ tay đao

Đầu trâu mặt ngựa, ào ào như sôi.


2. Tiếng cuối câu lục có thể vần với tiếng 4 câu bát, khi đó tiếng 2 và 6 của câu bát sẽ đổi ra trắc. Câu thơ sẽ ngắt nhịp ở giữa câu bát, như trong câu ca dao sau:


Đêm nằm gối gấm không êm

Gối lụa không mềm , bằng gối tay em.

[hanvanhuynh]

Vừa học luật xong làm bài cho bác test
1. Thơ lục bát:

trưa nay còn ngáy khò khò
chiều iêm dạo net để cho đỡ thèm
2. Song thất lục bát:
Thành viên mới ...chắc giè đã mới
Dám treo cờ phấp phới thứ 2:vn:
Xin mời già, trẻ gái trai
Nô en ta khắp mọi nai (nơi) đều về3. Thất ngôn bát cú:
(xem bài Qua đèo ngang cho nhanh)
4. Tứ tuyệt:
viết theo chủ đề thiệt khó thay
thơ trào một phát thiệt là hay
trưng lên để test xem trình độ
nếu được điểm 10 ...thiệt pó tay
5. Văn Tế
(nhạc Văn tế nghĩa sĩ...)
Ngó thấy Đào Duy Từ chấm(.) nét muốn lóc in (login) ngay
Vào pho rum Văn thơ tớ làm bài tét (test) thử
6. Còn giè nữa nèo
(abc...abc)
===> các pác chấm điểm em cái nèo;;)

[alex]

sặc , luôn . thơ của bác dã man quá.( hê hê nhưng nói chung là có chí khí của dân xây dựng) có khi phải làm một topic riêng cho bác thỏa sức vùng vậy mới được

[hanvanhuynh]

sặc , luôn . thơ của bác dã man quá.( hê hê nhưng nói chung là có chí khí của dân xây dựng) có khi phải làm một topic riêng cho bác thỏa sức vùng vậy mới được
Thiệt không? bác nhắn admin lập cho tớ cái. Dạo còn học, tớ khoái sưu tầm món thơ in trên...tường lém. Lâu lâu chằng về thăm trường. Chẳng bít mấy pác quyét sơn có xóa mấy tập...của tớ không?
"tưởng cõi thế ta dạo chơi một khắc
bị mấy nàng...lận đận mãi hôm nay...í í ẹ"

[HoangHiep12C6]

Em thấy pác alex nói cũng đúng đó . Nên lập cho pác Huynh 1 topic riêng , đi đâu cũng thấy thơ của pác ý hông à .

[hanvanhuynh]

Hì, pàn thía nhưng đã có thấy chi mô? Chú Hiệp đề xuất admin đê...thanks cấy
"Sóng thần ở tận Đài Loan
Mình đang dạo nét ngon ngon...xì ào (sign out)...hichic"

[culanbk]

Chào bác , rất vui được làm quen với bác. Hồi học cấp 3 em cũng rất hay làm thơ, suy nghĩ vẫn vơ tối về nằm mơ , nhưng giờ thì thôi chán làm lắm rồi mọi thứ quá tồi và tôi chỉ mong bác đừng như tôi. Ơ hờ nói câu dài đứt cả hơi , bác làm thơ hay đó cố lên nhé.

[hanvanhuynh]

Chào bác , rất vui được làm quen với bác. Hồi học cấp 3 em cũng rất hay làm thơ, suy nghĩ vẫn vơ tối về nằm mơ , nhưng giờ thì thôi chán làm lắm rồi mọi thứ quá tồi và tôi chỉ mong bác đừng như tôi. Ơ hờ nói câu dài đứt cả hơi , bác làm thơ hay đó cố lên nhé.
vâng, chào cậu. mình thử dịch bài của cậu xem có xuôi tai không nhá:
"Cấp 3 em cũng làm thơ
Suốt ngày suy nghĩ, vẩn vơ suốt ngày
giờ thì em hỏng thích ...bay
bởi chưng mọi thứ bó tay...quá tồi
mong rằng bác hok như tôi
ơ hờ câu nói đứt hơi...rõ dài
vậy thôi, bác cố spam bài..."

[culanbk]

hoan hô bác giỏi thật dịch thơ khá hay. Lúc nào em có làm thơ thì nhờ bác xem dịch hộ nhé.=D> =D>

[hanvanhuynh]

hoan hô bác giỏi thật dịch thơ khá hay. Lúc nào em có làm thơ thì nhờ bác xem dịch hộ nhé.=D> =D>
Thanks. Chúc các thi gia Đào Duy Từ chấm nét năm mới an lành, hạnh phúc. Sang 2007, sẽ xuất nhiều văn hơn, tuôn nhiều thơ hơn để anh em cùng thư giãn.
:vn: :vn: :vn: :vn: :vn: :vn: :vn: :vn: :vn: :vn: :vn: :vn: :vn:

[HiepA4_03_06_ga]

Oách, đầu óc pác huynh nè năng động phết. Hơi 1 tý là phun ra thơ, chả bù cho em làm thơ hoài mà chẳng làm đc. Yêu thơ lắm chứ, pác huynh giới thiệu cho em mấy tập thơ lục bát nha( 2` 2` 1 chút). Hok phải mấy tác phẩm trong SGK cấp 3 đâu, mấy ông làm thơ chẳng vui nhộn gì, thế mà các bà dạy văn ko biết chữ nghĩa ở đâu mà lắm thế.

[culanbk]

uh đúng đấy bác phải làm nhiều vào , có bài nào dễ dễ thì em họa vào một chút cho vui

[hanvanhuynh]

Mười bốn mà lại tháng hai
Hoa đào rồi lại hoa mai thật nhiều
Thẩn tha tha thẩn cả chiều
Có nên mua tặng em yêu hoa hồng?

[Guliaka]

Sặc sụa với anh Huynh , thơ hay quá ! :))

[ngayxua]

Mười bốn mà lại tháng hai
Hoa đào rồi lại hoa mai thật nhiều
Thẩn tha tha thẩn cả chiều
Có nên mua tặng em yêu hoa hồng?

Em yêu xin thưa với anh
Hoa đào rồi lại hoa mai thật nhiều
Ngày Valentine's em thích hoa hồng
Vì đó là hoa hồng của lòng anh.
8->

[ngayxua]

Đèn đỏ

Bất chợt gặp em đi giữa phố
Anh định vượt lên nói đôi câu
Bất chợt ngã tư đèn lóe đỏ
Anh - Kẻ bị rớt lại phía sau !

[atlantic_fly]

toppic thơ hay vậy mà bị lãng quên ,em có đôi bài góp vui

Hỏi trên đời này ai giỏi toán
giải hộ tôi bài toán tình yêu
giả sử rằng tôi yêu người
chứng minh rằng người ấy cũng yêu tôi

Hỏi trên đời này ai giỏi lí
giải hộ tôi vật lí tình yêu
loại lực nào kéo tôi gần người ấy
loại lực nào đẩy người ấy cách xa tôi

hỏi trện đời này ai giỏi hoá
giải hộ tôi hoá học tình yêu
nồng độ tình yêu bao nhiêu là đủ
để hai người được ở bên nhau

-Lãng Tu Dương??- trích trong tập những vần thơ mất ngủ